Oferta samochodów hybrydowych na polskim rynku jest z roku na rok coraz bogatsza. Obecnie Polacy mogÄ… wybierać spoÅ›ród ponad trzydziestu modeli aut miejskich, limuzyn, SUV-ów i aut sportowych, które sÄ… oferowane przez w sumie trzynastu producentów. NajwiÄ™cej, bo aż 7 modeli, oferuje Lexus, zaraz obok uplasowaÅ‚y siÄ™ Toyota i BMW, majÄ…ce w swoim katalogu po 6 modeli z takim napÄ™dem oraz Mercedes oferujÄ…cy 4 hybrydy. Pozostali producenci majÄ… w swoich cennikach po dwa lub jeden model.

Gama modeli Toyoty i Lexusa stanowi nieco ponad 30 proc. wszystkich hybryd oferowanych w Polsce, a wg danych styczeÅ„-kwiecieÅ„ Instytutu BadaÅ„ Rynku Motoryzacyjnego Samar zajmujÄ… Å‚Ä…cznie 97,7 proc. caÅ‚ego rynku samochodów z takim napÄ™dem, osiÄ…gajÄ…c sprzedaż na poziomie 5193 szt. w przypadku modeli Toyoty i 629 szt. w przypadku Lexusa. Na dalszym miejscu znalazÅ‚a siÄ™ Kia ze sprzedażą na poziomie 133 szt. oraz Hyundai, który we wspomnianym okresie sprzedaÅ‚ 73 hybrydy.

Na polskim rynku nadal dominujÄ… samochody z napÄ™dem konwencjonalnym, ale w pierwszych czterech miesiÄ…cach kwietnia rynek odnotowaÅ‚ dynamiczny wzrost rejestracji hybryd. WedÅ‚ug danych Samar wyniósÅ‚ on 100 proc. w porównaniu do tego samego okresu ubiegÅ‚ego roku. RównoczeÅ›nie rynek samochodów zasilanych olejem napÄ™dowym zaczyna powoli gubić swój udziaÅ‚ – zmniejszyÅ‚ siÄ™ bowiem z prawie 31 proc. do 27 proc., równoczeÅ›nie udziaÅ‚ hybryd zwiÄ™kszyÅ‚ siÄ™ z 2,14 proc. do 3,75 proc.

Dlaczego rynek samochodów z napÄ™dem hybrydowym jest – pomimo dynamicznych wzrostów – wciąż mniejszy od aut z napÄ™dem konwencjonalnym? Nadal dominuje opinia, że hybrydy sÄ… droższe od aut spalinowych. Jak jest naprawdÄ™?

Jak działa napęd hybrydowy?

Koncepcja samochodu z napÄ™dem spalinowo-elektrycznym nie jest nowa. Próby stworzenia takiego pojazdu podejmowano od poczÄ…tku dwudziestego wieku, ale powstaÅ‚e prototypy nie nadawaÅ‚y siÄ™ do wprowadzenia na rynek. Pierwszym seryjnie produkowanym modelem z napÄ™dem hybrydowym jest Toyota Prius, która pojawiÅ‚a siÄ™ na rynku w 1997 roku. JapoÅ„scy inżynierowe przezwyciężyli trudnoÅ›ci uniemożliwiajÄ…ce innym producentom masowÄ… produkcjÄ™ samochodu spalinowo-elektrycznego i od dwudziestu lat doskonalÄ… opracowanÄ… przez siebie koncepcjÄ™. Do tej pory Toyota sprzedaÅ‚a już ponad 10 mln aut z tym ekologicznym napÄ™dem.

NapÄ™d hybrydowy skÅ‚ada siÄ™ z silnika benzynowego i ukÅ‚adu silników elektrycznych. Zasada dziaÅ‚ania tej technologii polega na wspóÅ‚pracy wyżej wymienionych elementów. Dla przykÅ‚adu sercem stworzonego przez ToyotÄ™ Hybrid Synergy Drive jest prosta przekÅ‚adnia planetarna, Å‚Ä…czÄ…ca silnik spalinowy, generator i poÅ‚Ä…czony z koÅ‚ami silnik elektryczny. PrzekÅ‚adnia ta umożliwia podziaÅ‚ mocy wytwarzanej przez silnik spalinowy miÄ™dzy koÅ‚a i generator oraz sumuje momenty obrotowe silnika spalinowego i elektrycznego, a jednoczeÅ›nie peÅ‚ni rolÄ™ elektronicznie sterowanej, bezstopniowej skrzyni biegów. DziÄ™ki temu silnik zasilany benzynÄ… nie jest nadmiernie obciążany ani zmuszany do pracy na bardzo niskich lub zbyt wysokich obrotach. Nie mniej ważnÄ… korzyÅ›ciÄ… jest możliwość odzyskiwania energii podczas hamowania – silnik elektryczny peÅ‚ni wtedy rolÄ™ generatora, a prÄ…d magazynowany jest w akumulatorze, by później posÅ‚użyć do napÄ™dzania pojazdu.

Oszczędności nie tylko na paliwie!

ZaletÄ… napÄ™du hybrydowego jest prostota konstrukcji i stosunkowo maÅ‚o ruchomych części – nie ma skrzyni biegów, rozrusznika, alternatora oraz pasków klinowych. Co wiÄ™cej, w przeciwieÅ„stwie do aut napÄ™dzanych silnikiem Diesla hybrydy nie majÄ… filtra czÄ…stek staÅ‚ych, przekÅ‚adnia planetarna ma o wiele prostszÄ… i bardziej niezawodnÄ… konstrukcjÄ™ od dwusprzÄ™gÅ‚owej automatycznej skrzyni biegów, a dziÄ™ki obecnoÅ›ci silników elektrycznych można byÅ‚o zrezygnować z turbodoÅ‚adowanych silników na rzecz wolnossÄ…cych i niewysilonych jednostek. To wszystko – w poÅ‚Ä…czeniu z potwierdzonÄ… niezależnymi badaniami legendarnÄ… już trwaÅ‚oÅ›ciÄ… tej technologii – to dopiero poczÄ…tek oszczÄ™dnoÅ›ci zwiÄ…zanych z codziennym użytkowaniem samochodów hybrydowych.

Zgodnie z zasadÄ… dziaÅ‚ania napÄ™du hybrydowego, im częściej hamujemy, tym wiÄ™cej energii udaje siÄ™ mam odzyskać. Nic wiÄ™c dziwnego, że samochody te idealnie wprost sprawdzajÄ… siÄ™ podczas jazdy w mieÅ›cie. W korkach poruszajÄ… siÄ™ w caÅ‚kowitej ciszy, wykorzystujÄ…c energiÄ™ zgromadzonÄ… w akumulatorach, a z drugiej strony nie ogranicza ich niski – jak w przypadku aut elektrycznych – zasiÄ™g i dÅ‚ugie Å‚adowanie baterii. 

Samochody z napÄ™dem hybrydowym sÄ… czÄ™sto porównywane z analogicznymi modelami z silnikiem Diesla. Co otrzymamy, zestawiajÄ…c ze sobÄ… najtaÅ„szÄ… na rynku hybrydÄ™, jakÄ… jest Toyota Yaris z jej odpowiednikiem zasilanym olejem napÄ™dowym? PiÄ™ciodrzwiowa odmiana napÄ™dzana silnikiem Diesla o pojemnoÅ›ci 1,4 litra i mocy na poziomie 90 KM z manualnÄ… skrzyniÄ… biegów kosztuje 68 900 zÅ‚. Wersja Hybrid o mocy 100 KM wyposażona w bezstopniowÄ… skrzyniÄ™ biegów E-CVT zostaÅ‚a natomiast wyceniona na 66 900 zÅ‚.  

Ile w przypadku wyżej wymienionych modeli można – na podstawie danych katalogowych – zyskać na spalaniu? Dla przykÅ‚adu Toyota Yaris z silnikiem 1,4 D-4D ma Å›rednie spalanie w mieÅ›cie na poziomie 3,9 l/100 km, a w przypadku wersji hybrydowej wartość ta spada nawet do 3,1 l/100 km. Różnica na pierwszy rzut oka nie wydaje siÄ™ duża, ale w przypadku pokonywania w ciÄ…gu roku przebiegu na poziomie 20 tys. km oszczÄ™dność na samym paliwie wyniesie (przy cenach wg e-petrol na poziomie Pb: 4,37 zÅ‚/l i ON: 4,15 zÅ‚/l) okoÅ‚o 527 zÅ‚. Co wiÄ™cej, każde zatrzymanie siÄ™ na Å›wiatÅ‚ach i jazda w korku jeszcze bardziej zwiÄ™kszy tÄ™ różnicÄ™. 

W przypadku Toyoty Auris – najpopularniejszego hybrydowego kompaktu – wersja napÄ™dzana silnikiem 1,6 D-4D o mocy 112 KM pali w mieÅ›cie 4,6 l/100 km, natomiast odmiana hybrydowa (1,8 Hybrid, 136 KM E-CVT) charakteryzuje siÄ™ spalaniem na poziomie 3,5 l/100 km. Przy wyżej podanych cenach i przebiegu na poziomie 20 tys. km rocznie oszczÄ™dność na samym paliwie wyniesie 759 zÅ‚. Przy czym różnica w cenie wymaga dopÅ‚aty do hybrydy w wysokoÅ›ci zaledwie 1,7 tys. zÅ‚ – tu oprócz oszczÄ™dnoÅ›ci eksploatacyjnych zyskuje siÄ™ automatycznÄ… skrzyniÄ™ biegów.

Czy warto mieć hybrydę?

Ortodoksyjni miÅ‚oÅ›nicy motoryzacji nadal podchodzÄ… do technologii hybrydowej z rezerwÄ…, ale dane sprzedażowe jasno pokazujÄ…, że auta te zyskujÄ… coraz to wiÄ™kszÄ… popularność zarówno na Å›wiecie, jak i w Polsce. Co wiÄ™cej, mity mówiÄ…ce o ich skomplikowanej konstrukcji i wynikajÄ…cych z tego kosztownych naprawach zostaÅ‚y obalone przez samych zainteresowanych – czyli kierowców. Potwierdzić to może Manfred Dvorak, taksówkarz z Wiednia, który przejechaÅ‚ ToyotÄ… Prius ponad milion kilometrów. Samochód nigdy siÄ™ nie zepsuÅ‚ i nie wymagaÅ‚ wymiany baterii. Wciąż porusza siÄ™ po ulicach Wiednia w peÅ‚ni sprawny.

WÅ‚aÅ›nie wspomniane baterie budziÅ‚y najwiÄ™cej obaw wÅ›ród nieobeznanych z tematem kierowców. Dlatego już w przypadku pierwszej generacji Toyoty Prius producent zdecydowaÅ‚ siÄ™ na pierwszÄ… w Europie piÄ™cioletniÄ… gwarancjÄ™. Dzisiaj ten japoÅ„ski producent oferuje rozszerzony do 10 lat program gwarancji na akumulator zespoÅ‚u hybrydowego.

Decyzja o zakupie hybrydy bÄ™dzie procentować w przyszÅ‚oÅ›ci nie tylko zaoszczÄ™dzonymi na paliwie i kosztach eksploatacji pieniÄ™dzmi. Taki samochód to również bardzo dobra inwestycja – samochody te majÄ… bardzo wysokÄ… wartość rezydualnÄ…. Dla przykÅ‚adu – wg firmy Info-Ekspert Toyota Prius 4. generacji po 36 miesiÄ…cach użytkowania i 20 tys. km przebiegu nadal zachowuje 55,5 proc. wartoÅ›ci poczÄ…tkowej. To wynik znacznie wyższy od Å›redniej segmentu D.

Toyota wprowadziÅ‚a na rynek samochód hybrydowy i obecnie nie tylko ustanawia trendy, ale jest również najwiÄ™kszym producentem modeli z takim napÄ™dem. PatrzÄ…c na przykÅ‚ad Toyoty Prius, nietrudno stwierdzić, że hybrydy wykonaÅ‚y ogromny krok do przodu praktycznie na każdym polu. StaÅ‚y siÄ™ bardziej praktyczne i użyteczne, oferujÄ… dobre osiÄ…gi i co ważne, sÄ… superoszczÄ™dne. DziÄ™ki temu stanowiÄ… atrakcyjnÄ… alternatywÄ™ dla samochodów z konwencjonalnym napÄ™dem spalinowym.